Opis

Bor jest niemetalem o wysokiej temperaturze topnienia. Posiada trzy odmiany alotropowe. W stanie pary występuje w cząsteczkach dwuatomowych B₂, które są paramagnetyczne.

Tablica z charakterystycznymi danymi

Liczba elektronów: 5
Liczba neutronów: 6
Liczba protonów: 5
Elektroujemność (Allred-Rochow, Pauling): 2.01, 2.04
Stopień utlenienia: +3
Przewodność elektryczna: 1*104 1/(m*)
Gęstość (293 K): 2.34 g/cm3
Temperatura topnienia: 2300 °C 2573 K
Temperatura wrzenia: 4002 °C 4275 K
Molowa pojemność cieplna: 11.9 J/(mol*K)
Ciepło topnienia: 50.2 kJ/mol
Ciepło parowania: 489.7 kJ/mol
Przewodność cieplna: 27.2 W/(m*K)

Właściwości chemiczne

Bor w związkach jest zawsze trójwartościowy. Pierwiastek ten spala się w czystym tlenie dając tlenek B₂O₃. Spalając bor w powietrzu w temperaturze 1000 K obok tlenku uzyskuje się azotek BN. Z fluorowcami reaguje w temperaturze 700-1000 K dając chlorek BCl₃ i bromek BBr₃. Bor redukuje związki tlenowe (woda, krzemionka, tlenek węgla i P₄O₁₀) wydzielając z nich wolne pierwiastki. Jest całkowicie odporny na działanie kwasów nieutleniających. Stężony kwas azotowy i inne utleniacze działają na bor powoli powodując powstanie kwasu borowego H₃BO₃. Bor nie reaguje z rozcieńczonymi zasadami. W stopie alkalicznym przechodzi w boran sodu: 2B + 6NaOH = 2Na₃BO₃ + 3H₂ Bor reaguje też z niektórymi stopionymi metalami dając borki np. magnezu Mg₃B₂.

Zastosowanie

Bor służy jako dodatek stopowy podwyższający twardość stali. Bor wykazuje dużą zdolność pochłaniania neutronów i z tego względu stosuje się go w energetyce jądrowej.

Występowanie

Bor jest niezbyt często występującym pierwiastkiem w przyrodzie. Występuje głównie w postaci boranów: sassolinu H₃BO₃, boraksu Na₂B₄O₇*10H₂O i kernitu Na₂B₄O₇*4H₂O. Zajmuje on pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej 21 miejsce (procenty wagowe).

Ciekawostki, pochodzenie

Odkryty przez: H. Davy, J.L. Gay-Lussac, L.J. Thenard
Miejsce odkrycia: Anglia, Francja
Rok odkrycia: 1828
Pochodzenia nazwy: od arabskiego "boraks" oznaczającego "biały"
Sól sodowa kwasu czteroborowego znana była już w starożytności. Alchemicy stosowali ją jako topnik. Pierwiastek został wydzielony w stanie wolnym w 1828 roku przez J.L. Gay-Lussaca i L.J. Thenarda w procesie redukcji tlenku boru metalicznym potasem oraz przez H. Davy'ego w procesie elektrolizy kwasu borowego.

Zdjęcia