Wstecz
Cs Cez
Nazwa angielska
Cesium		 Nazwa łacińska
Ceasium
Grupa Okres Liczba atomowa Liczba masowa Stan skupienia
(20°C,1atm.)
: I A (1)
litowce		 6 55 132.90543 ciało stałe
Konfiguracja elektronowa : 1s22s22p63s23p64s23d104p65s24d105p66s1

Opis

Cez jest bardzo aktywnym chemicznie metalem (aktywność porównywalna do potasu). Na powietrzu bardzo szybko pokrywa się warstewką wodorotlenku i węglanu. Jest bardzo miękki, łatwo daje się kroić nożem. Sole cezu barwią płomień palnika gazowego na kolor fioletowo-różowy.

Tablica z charakterystycznymi danymi


Liczba elektronów: 55
Liczba neutronów: 78
Liczba protonów: 55
Elektroujemność (Allred-Rochow, Pauling): 0.86, 0.79
Stopień utlenienia: +1
Przewodność elektryczna: 50*105 1/(*m)
Gęstość (293 K): 1.873 g/dm3
Temperatura topnienia: 804°C, 1077 K
Temperatura wrzenia: 3470°C, 3743 K
Ciepło właściwe: 32.21 J/(mol*K)
Ciepło topnienia: 2.09 kJ/mol
Ciepło parowania: 67.74 kJ/mol
Przewodność cieplna: 35.9W/(m*K)

Właściwości chemiczne

Cez wykazuje aktywność chemiczną podobną do potasu - na powietrzu w kilka sekund pokrywa się warstwą wodorotlenku i węglanu. Z tlenem tworzy ponadtlenek CsO2. W związkach występuje wyłącznie na stopniu utlenienia +1. Bardzo energicznie reaguje z wodą tworząc wodorotlenek CsOH i łatwo wypiera wodór z alkoholi tworząc alkoholany np. C2H5OCs. Rozpuszcza się energicznie w kwasach. Reaguje energicznie ze wszystkimi fluorowcami dając odpowiednie halogenki. Ogrzewany z wodorem tworzy wodorek CsH.

Zastosowanie

Cez ze względu na silny efekt fotoelektryczny używany jest głównie do produkcji fotokomórek. Metal ten używany jest także w czujnikach promieniowania podczerwonego. W syntezie organicznej jest katalizatorem procesów uwadniania. Izotop 137Cs (źródło promieniowania g) stosowany jest w medycynie do zwalczania nowotworów .

Występowanie

Cez występuje w przyrodzie wyłącznie w postaci związków. W przyrodzie towarzyszy innym pierwiastkom 1 grupy. Jedynym znanym minerałem cezu jest polluks Cs2[Al2Si4O12]*H2O. Cez jest pierwiastkiem dość rzadkim - zajmuje 37 miejsce pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej (w procentach wagowych).

Ciekawostki, pochodzenie


Odkryty przez: Gustov Kirchoff, Robert Bunsen
Miejsce odkrycia: Niemcy
Rok odkrycia: 1860
Pochodzenie nazwy: Od łacińskiego słowa "caesius" oznaczającego "niebieski".

W 1861 roku Bunsen i Kirchoff analizowali metodą spektroskopii emisyjnej sól otrzymaną z jednego ze źródeł mineralnych w Dürkhaim w Niemczech. Stwierdzili oni pojawienie się w widmie intensywnych, błękitnych linii, wskazujących na istnienie nowego pierwiastka. W 1882 roku Setterberg wydzielił elektrolitycznie wolny metal ze stopu cyjanku cezu i cyjanku baru.

Zdjęcia

Wstecz