Opis

Fosfor jest ciałem stałym, niemetalem występującym w kilku odmianach alotropowych. Najbardziej znane to fosfor biały i czerwony. Jest średnio reaktywny chemicznie.

Tablica z charakterystycznymi danymi

Liczba elektronów: 15
Liczba neutronów: 16
Liczba protonów: 15
Elektroujemność (Allred-Rochow, Pauling): 2.06, 2.19
Stopień utlenienia: -3,+3,+4,+5
Przewodność elektryczna: 1*10^-9 1/(*cm)
Gęstość (293 K): 1.82 g/cm³
Temperatura topnienia: 44.3°C, 317.3 K
Temperatura wrzenia: 280°C, 553 K
Ciepło topnienia: 0.657 kJ/mol
Ciepło parowania: 12.129 kJ/mol
Przewodność cieplna: 0.235 W/(m*K)

Właściwości chemiczne

Fosfor jest pierwiastkiem dość aktywnym chemicznie w temperaturze pokojowej. Z tlenem reaguje energicznie, natomiast po rozdrobnieniu zapala się samorzutnie tworząc tlenek P₄O₁₀. Łatwo reaguje z fluorowcami. Rozdrobniony fosfor zapala się w chlorze. Nie reaguje z wodą. Fosfor redukuje metale półszlachetne i szlachetne z roztworów ich soli, utleniając się przy tym do jonu fosforanowego PO₄^3-. Reaguje z aktywnymi metalami tworząc fosforki, w których występuje na -3 stopniu utlenienia. Pod działaniem gorących roztworów zasad tworzy fosforowodór PH₃ i jon podfosforynowy H₂PO₂^-. W innych związkach występuje na +3 i +5 stopniu utlenienia. Tlenek fosforu (V) P₂O₅ wykazuje charakter kwasowy.

Zastosowanie

Fosfor używa się głównie do wyrobu czystego kwasu fosforowego. Jest on zużywany także przez przemysł zapałczany. Fosfor biały stosuje się także do produkcji przedmiotów świecących w ciemności.

Występowanie

Fosfor jest często występującym pierwiastkiem w przyrodzie ale jego złoża są bardzo rozproszone. Występuje w postaci wielu minerałów z grupy fosforytów i apatytów. Zajmuje on pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej 11 miejsce (procenty wagowe).

Ciekawostki, pochodzenie

Odkryty przez: Hennig Brand
Miejsce odkrycia: Niemcy
Rok odkrycia: 1669
Pochodzenia nazwy: Od greckich słów "phôs" (światło) i "phoros" (niosący)

Fosfor biały został otrzymany przez alchemika H. Brandta przez odparowanie moczu i ogrzewanie pozostałości z piaskiem. Dzięki świeceniu w ciemności przypisywano mu właściwości lecznicze i magiczne.

Zdjęcia