Wstecz
P Fosfor
Nazwa angielska
Phosphorus
Nazwa łacińska
Phosphorus

Grupa Okres Liczba atomowa Liczba masowa Stan skupienia
(20°C,1atm.)
V A
azotowce
3 15 30.973762 ciało stałe

Konfiguracja elektronowa :1s22s22p63s23p3


Opis


Fosfor jest ciałem stałym, niemetalem występującym w kilku odmianach alotropowych. Najbardziej znane to fosfor biały i czerwony. Jest średnio reaktywny chemicznie.




Tablica z charakterystycznymi danymi


Liczba elektronów: 15
Liczba neutronów: 16
Liczba protonów: 15
Elektroujemność (Allred-Rochow, Pauling): 2.06, 2.19
Stopień utlenienia: -3,+3,+4,+5
Przewodność elektryczna: 1*10-9 1/(*cm)
Gęstość (293 K): 1.82 g/cm3
Temperatura topnienia: 44.3°C, 317.3 K
Temperatura wrzenia: 280°C, 553 K
Ciepło topnienia: 0.657 kJ/mol
Ciepło parowania: 12.129 kJ/mol
Przewodność cieplna: 0.235 W/(m*K)



Właściwości chemiczne


Fosfor jest pierwiastkiem dość aktywnym chemicznie w temperaturze pokojowej. Z tlenem reaguje energicznie, natomiast po rozdrobnieniu zapala się samorzutnie tworząc tlenek P4O10. Łatwo reaguje z fluorowcami. Rozdrobniony fosfor zapala się w chlorze. Nie reaguje z wodą. Fosfor redukuje metale półszlachetne i szlachetne z roztworów ich soli, utleniając się przy tym do jonu fosforanowego PO43-. Reaguje z aktywnymi metalami tworząc fosforki, w których występuje na -3 stopniu utlenienia. Pod działaniem gorących roztworów zasad tworzy fosforowodór PH3 i jon podfosforynowy H2PO2-. W innych związkach występuje na +3 i +5 stopniu utlenienia. Tlenek fosforu (V) P2O5 wykazuje charakter kwasowy.



Zastosowanie


Fosfor używa się głównie do wyrobu czystego kwasu fosforowego. Jest on zużywany także przez przemysł zapałczany. Fosfor biały stosuje się także do produkcji przedmiotów świecących w ciemności.



Występowanie


Fosfor jest często występującym pierwiastkiem w przyrodzie ale jego złoża są bardzo rozproszone. Występuje w postaci wielu minerałów z grupy fosforytów i apatytów. Zajmuje on pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej 11 miejsce (procenty wagowe).



Ciekawostki, pochodzenie


Odkryty przez: Hennig Brand
Miejsce odkrycia: Niemcy
Rok odkrycia: 1669
Pochodzenia nazwy: Od greckich słów "phôs" (światło) i "phoros" (niosący)

Fosfor biały został otrzymany przez alchemika H. Brandta przez odparowanie moczu i ogrzewanie pozostałości z piaskiem. Dzięki świeceniu w ciemności przypisywano mu właściwości lecznicze i magiczne.



Zdjęcia


Wstecz