Wstecz
Zr Cyrkon
Nazwa angielska
Zyrconium
 Nazwa łacińska
Zirconium
Grupa Okres Liczba atomowa Liczba masowa Stan skupienia
(20°C,1atm.)
IVB (4)
tytanowce		 5 40 91.224 ciało stałe
Konfiguracja elektronowa : 1s22s22p63s23p64s23d104p65s24d2

Opis

Cyrkon jest srebrzystobiałym metalem przejściowym należącym do 4 grupy układu okresowego. Charakteryzuje się małą ściśliwością i dużą wytrzymałością mechaniczną. Występuje w dwóch odmianach alotropowych. W niskich temperaturach (bliskich zera bezwzględnego) wykazuje nadprzewodnictwo. Jest paramagnetykiem.
 

Tablica z charakterystycznymi danymi


Liczba elektronów: 40
Liczba neutronów: 51
Liczba protonów: 40
Elektroujemność (Allred-Rochow, Pauling):1.22, 1.33
Stopień utlenienia: +4
Przewodność elektryczna: 23.3*105 1/(m*W)
Gęstość (293 K): 6.51 g/cm3
Temperatura topnienia: 4377°C, 4650 K
Temperatura wrzenia: : 3470°C, 3743 K
Ciepło topnienia: 16 kJ/mol
Ciepło parowania: 58.2 kJ/mol
Przewodność cieplna: 22.7 W/(m*K)

Właściwości chemiczne

Cyrkon jest metalem mało aktywnym chemicznie w temperaturze pokojowej. W wysokiej temperaturze reaguje z tlenem, wodorem, azotem, węglem i parą wodną. Z powietrzem reaguje w temperaturze pokojowej pokrywając się pasywującą warstwą dwutlenku cyrkonu ZrO2. Powoli reaguje z kwasami mineralnymi. Reaguje z kwasem fluorowodorowym, tworząc łatwo rozpuszczalne heksafluorocyrkoniany [ZrF6]2-. Cyrkon pochłania wodór i tlen. Metal ten występuje na +3 i +4 stopniu utlenienia.

 
 

Zastosowanie

Cyrkon wykorzystuje się do konstrukcji osłon reaktorów atomowych. Jest on też cennym dodatkiem stopowym - nadającym twardość i ciągliwość. Cyrkon służy również do wykonywania elementów lamp rtęciowych oraz lamp z włóknem cyrkonowym, dających światło zbliżone do słonecznego. Dwutlenek cyrkonu ZrO2 stosuje się do sporządzania szlachetnej ceramiki żaroodpornej.
 

Występowanie

Cyrkon jest dość powszechnym pierwiastkiem w naturze ale występuje w małych stężeniach. Najważniejsze jego minerały to: cyrkon ZrSiO4 i baddeleit ZrO2. Bogate złoża rud cyrkonu (zawierające do 3% hafnu) znajdują się w Australii, Rosji i Brazylii. Zajmuje pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej 19 miejsce (procenty wagowe).


Ciekawostki, pochodzenie


Odkryty przez: Martin Klaproth
Miejsce odkrycia: Niemcy
Rok odkrycia: 1789
Pochodzenia nazwy: Od perskiego słowa "zargun" - "podobny do złota", określającego minerał cyrkon ZrSiO4



Zdjęcia

Wstecz